دیابت

دیابت نوع ۲: علل، علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری

  • 16 فروردین 1404
  • 16 فروردین 1404
  • 0 نظر
  • پذیرش دکتر
  • 11

دیابت نوع ۲ (Diabetes Mellitus Type 2) یک بیماری مزمن متابولیک است که با مقاومت به انسولین و کاهش ترشح انسولین همراه است. این بیماری یکی از شایعترین انواع دیابت بوده و حدود ۹۰-۹۵٪ از کل موارد دیابت را شامل میشود. برخلاف دیابت نوع ۱ که معمولاً در سنین پایین شروع میشود، دیابت نوع ۲ بیشتر در بزرگسالان (بهویژه بالای ۴۰ سال) دیده میشود، اما امروزه به دلیل شیوع چاقی و سبک زندگی ناسالم، حتی در کودکان و نوجوانان نیز مشاهده میشود.

مقدمه

دیابت نوع ۲ (Diabetes Mellitus Type 2) یک بیماری مزمن متابولیک است که با مقاومت به انسولین و کاهش ترشح انسولین همراه است. این بیماری یکی از شایعترین انواع دیابت بوده و حدود ۹۰-۹۵٪ از کل موارد دیابت را شامل میشود. برخلاف دیابت نوع ۱ که معمولاً در سنین پایین شروع میشود، دیابت نوع ۲ بیشتر در بزرگسالان (بهویژه بالای ۴۰ سال) دیده میشود، اما امروزه به دلیل شیوع چاقی و سبک زندگی ناسالم، حتی در کودکان و نوجوانان نیز مشاهده میشود.

علل و عوامل خطر دیابت نوع ۲

عوامل متعددی در ابتلا به دیابت نوع ۲ نقش دارند، از جمله:

۱. عوامل غیرقابل تغییر

  • سابقه خانوادگی (ژنتیک)

  • سن (بالای ۴۵ سال)

  • نژاد (در برخی نژادها مانند آفریقایی-آمریکایی، اسپانیایی و آسیایی شیوع بیشتری دارد)

۲. عوامل قابل تغییر

  • چاقی و اضافه وزن (بهویژه چربی شکمی)

  • کمتحرکی و عدم فعالیت بدنی

  • رژیم غذایی ناسالم (مصرف زیاد قند و چربیهای اشباع)

  • فشار خون بالا و کلسترول بالا

  • سندرم متابولیک

  • دیابت بارداری (افزایش خطر ابتلا در آینده)

علائم دیابت نوع ۲

برخی از بیماران ممکن است سالها بدون علامت باشند، اما شایعترین علائم عبارتند از:
✅ تشنگی بیش از حد (پرنوشی)
✅ ادرار مکرر (پرادراری)
✅ گرسنگی مداوم (پرخوری)
✅ خستگی و ضعف
✅ تاری دید
✅ کاهش وزن بدون دلیل (در برخی موارد)
✅ تأخیر در بهبود زخمها
✅ عفونتهای مکرر (مانند عفونت ادراری یا پوستی)

تشخیص دیابت نوع ۲

برای تشخیص دیابت نوع ۲، آزمایشهای زیر انجام میشود:

آزمایش مقدار طبیعی پیشدیابت دیابت
قند خون ناشتا (FBS) زیر ۱۰۰ mg/dL ۱۰۰-۱۲۵ mg/dL ۱۲۶ mg/dL یا بیشتر
هموگلوبین A1C زیر ۵.۷٪ ۵.۷-۶.۴٪ ۶.۵٪ یا بیشتر
قند خون تصادفی - - ۲۰۰ mg/dL یا بیشتر + علائم دیابت
تست تحمل گلوکز (OGTT) زیر ۱۴۰ mg/dL ۱۴۰-۱۹۹ mg/dL ۲۰۰ mg/dL یا بیشتر

درمان دیابت نوع ۲

درمان دیابت نوع ۲ شامل تغییر سبک زندگی، داروها و در برخی موارد انسولین است.

۱. تغییر سبک زندگی

  • رژیم غذایی سالم (کاهش مصرف قند و کربوهیدراتهای تصفیهشده، افزایش فیبر)

  • ورزش منظم (حداقل ۱۵۰ دقیقه در هفته)

  • کاهش وزن (حتی کاهش ۵-۱۰٪ وزن بدن تأثیر چشمگیری دارد)

۲. داروهای خوراکی و تزریقی

  • متفورمین (اولین خط درمان)

  • سولفونیل اورهها (گلی بن کلامید)

  • مهارکنندههای DPP-4 (سیتاگلیپتین)

  • آگونیستهای GLP-1 (لیراگلوتاید)

  • مهارکنندههای SGLT2 (امپاگلیفلوزین)

۳. انسولین درمانی

در موارد پیشرفته یا عدم کنترل قند با داروهای خوراکی، انسولین تجویز میشود.

عوارض دیابت نوع ۲ در صورت عدم کنترل

  • عوارض کوتاهمدت: هایپرگلیسمی (قند خون بالا)، هیپوگلیسمی (قند خون پایین)

  • عوارض بلندمدت:

    • قلبی-عروقی (سکته قلبی و مغزی)

    • نوروپاتی دیابتی (آسیب اعصاب)

    • نفروپاتی دیابتی (آسیب کلیه)

    • رتینوپاتی دیابتی (آسیب چشم و نابینایی)

    • زخم دیابتی و قطع عضو

پیشگیری از دیابت نوع ۲

  • حفظ وزن سالم

  • فعالیت بدنی منظم

  • رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، غلات کامل و پروتئینهای کمچرب

  • پرهیز از مصرف دخانیات و الکل

  • چکاپ منظم قند خون (بهویژه در افراد پرخطر)

جمعبندی

دیابت نوع ۲ یک بیماری قابل کنترل است که با تشخیص زودهنگام، اصلاح سبک زندگی و درمان دارویی میتوان از عوارض آن جلوگیری کرد. اگر در معرض عوامل خطر هستید، حتماً به پزشک مراجعه کنید و آزمایشهای غربالگری را انجام دهید.

منابع:

  • انجمن دیابت آمریکا (ADA)

  • سازمان جهانی بهداشت (WHO)

  • مطالعات منتشرشده در PubMed و NCBI

اشتراک پست

نظر (0)

ارسال نظر

800 کارکتر مانده

جدیدترین ‌ها

محبوب ترین ها

دسته‌بندی های بلاگ

;